Ігнацый кажа аб двух штандарах у перспектыве дзеяў у свеце. Аднак мы можам аднесці гэты вобраз да нас саміх, да нашага жыцця, а таксама да нашага цела і душы. Кожны з нас – гэта своеасаблівы свет. Хрыстус пасылае да нас сваіх пасланцоў, а перадусім пасылае нам Духа, каб дазволілі валадарыць Яму ў нас напоўніцу. З іншага боку, у Люцыфера ёсць свае пасланцы, задача якіх – зняволіць і падпарадкаваць нас Злому. Бог жадае нас абожыць, г.зн. з’яднацца з намі ў найглыбейшых вымярэннях нашай сутнасці. А д’ябал хоча нас цалкавіта “адбожыць”, каб мы выбралі жыццё па-за Богам, тое, што называем асуджэннем.

Мы створаныя на Божы вобраз і падабенства (пар. Быц 1, 26-27). Гэта значыць, ад пачатку належым Богу. Прамаўляючы на Арэапагу, апостал Павел скажа, што “ў Ім мы жывём, рухаемся і існуём” (Дз 17, 28). Але з іншага боку, у Паўла і Яна знаходзім вучэнне аб тым, што Бог пасяліўся ў чалавеку. Спасылаючыся на дагмат аб Святой Тройцы, мы маглі б сказаць, што Бог Айцец з’яўляецца абсалютным пачаткам і бясконцым гарызонтам нашага існавання, а другая Асоба, уцелаўлёны Сын, ёсць тым, хто ўвайшоў у нашую гісторыю і заўсёды нам спадарожнічае, а Святы Дух, жывучы ў нашых сэрцах, ёсць тым, хто нам бліжэйшы, чым мы самі сабе. Вось так мы абкружаныя Богам здалёку і зблізку, звонку і знутры. Гэтую праўду прадчуваў і псальміст, які ўсклікаў: “Пане, Ты выпрабаваў мяне і пазнаў,  Ты ведаеш, калі я сядаю і ўстаю. Здалёк разумееш мае думкі, […] і ўсе мае шляхі вядомыя Табе. […] З усіх бакоў мяне ахінаеш” (Пс 139 (138), 1-5).

Між тым, Бог шануе свабоду чалавека. Ён не навязвае сябе сваёй Боскай моцай. Ён няспынна запрашае чалавека да адносін любові, але няма любові без свабоды. Па-іншаму дзейнічаюць злыя духі. Намагаюцца пранікнуць у чалавека, атачыць з усіх бакоў, хоць чалавек ім не належыць. Д’ябал спрабуе ўдзейнічаць на наш розум, волю, пачуцці як звонку, так і знутры. Ён робіць гэта падманна, вераломна, назойліва, бо ведае, што нічога не можа нам учыніць, калі мы самі не адкрыемся на яго ўплыў. Сатана ўмее быць цярплівым, але гэта не тая цярплівасць, што стварае прастору свабоды, а, хутчэй, трыванне ў засадзе, каб дачакацца адпаведнага моманту, хвіліны слабасці і ўвайсці ў нашае жыццё, уварвацца ва ўнутраны свет.

І вось, Хрыстус пасылае ў свет сваіх слуг. Люцыфер – гэтаксама. Да таго ж – як ужо было сказана – кожны чалавек з’яўляецца свайго роду светам ды сам, як піша праваслаўны тэолаг Сяргей Булгакаў, няспынна знаходзіцца “ў кантакце з іншымі духамі, атрымлівае ад іх натхненні. Натхняе і натхняецца”. Таму ў жыцці хрысціяніна такой асноватворчай справай ёсць “распазнаванне духаў” (1 Кар 12, 10). Трэба ўсведамляць і распазнаваць натхненні, якія я атрымліваю з усіх бакоў. Трэба задавацца пытаннем, адкуль яны паходзяць і да чаго могуць прывесці. На тое, што паходзіць ад Бога і пасланых праз Яго, трэба адкрывацца, а падшэпты пасланцоў Злога – адкідаць, не ўступаючы з імі ў дыскусію.

Дарыюш Кавальчык SJ

Артыкул "Пасланыя па ўсім свеце…"